ΣΠΙΝΟΖΑ Ο ΥΜΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ

Από τον  Επίκουρο  έως  τον Νίτσε στην ίδια γραμμή βρίσκεται και ο Σπινόζα με το πνεύμα του οποίου κοινώνησα λιγάκι τελευταία.

Ο πρώτος  όπως περιγράφει ο Λουκρήτιος  στο περίφημο De Rerum Natura,  πήρε την ζωή  από τα σκοτάδια, την κόλαση του φόβου,  τις προλήψεις  και τις δεισιδαιμονίες της θρησκείας που απειλούσε από τους ουρανούς τους θνητούς, για να την  οδηγήσει, ύστερα από μια σπουδαία ανάλυση των ανθρώπινων επιθυμιών και των φόβων, σε γαλήνιο λιμάνι με υπέρλαμπρο φως.

Στη συνέχεια ήρθε  ο Σπινόζα που αφού διαπίστωσε ότι «δεν ζούμε, δεν διάγουμε παρά ένα ομοίωμα ζωής, δεν συλλογιζόμαστε παρά πώς να αποφύγουμε τον θάνατο, και όλη μας η ζωή είναι μια λατρεία του θανάτου» στην συνέχεια  καταγγέλλει όλα αυτά που μας χωρίζουν από την ζωή, για να καταδείξει  με τον πιο ευδιάκριτο τρόπο την άμεση σχέση μεταξύ λύπης και τυραννίας.

Αφού κατέδειξε με σαφήνεια και πριν από τον Νίτσε ότι δεν υπάρχει Καλό και Κακό  σαν αξίες όπως παρουσιάζονται σε όλες τις θρησκείες, διατύπωσε για πρώτη φορά  την άποψη ότι το καλός  [για μένα] και κακός [για μένα] είναι δυο κατευθύνσεις που προσλαμβάνει η παραλλαγή της δύναμης ενέργειας: η μείωση της δύναμης αυτής (λύπη) είναι κακή, η αύξησή της (χαρά) είναι καλή.

«Αν οι άνθρωποι γεννιόνταν ελεύθεροι, δεν θα σχημάτιζαν καμία έννοια του καλού ή του κακού πράγματος επί όσον καιρό θα ήταν ελεύθεροι.»

Συνεπώς πρέπει να καταγγελθεί ότι μειώνει την δύναμη ενέργειας (λύπη-μίσος) και να υμνηθεί ότι αυξάνει την δύναμη ενέργειας (χαρά – αγάπη).

Επιπρόσθετα  πρέπει να καταγγελθούν όλα όσα  εμπλέκουν και αυξάνουν  την λύπη όπως οι τύψεις, η ενοχή, η σκέψη του θανάτου αλλά ακόμη και η ελπίδα και η ασφάλεια που σημαίνουν αδυναμία και υπηρετούν την τυραννία και την καταπίεση.

Επειδή ο τύραννος έχει ανάγκη την λύπη των ψυχών για να επιτύχει, όπως και οι λυπημένες ψυχές έχουν ανάγκη έναν τύραννο για να ενισχυθούν και να εξαπλωθούν.

Αντίθετα η χαρά και το γέλιο  που απελευθερώνουν τον άνθρωπο από τον φόβο, είναι ότι περισσότερο απεχθάνονται η θρησκεία και ο τύραννος, αφού διαβρώνει και διασπά την ηθικιστική τριάδα του σκλάβου, του τύραννου και του ιερέα.